Maatschappelijke kosten-baten analyse (MKBA)

Op 21 juni is in Den Haag het rapport ‘De waarde van kinderopvang’ gepresenteerd. In aanwezigheid van de pers en van betrokkenen vanuit het veld en de politiek werden de bevindingen van de maatschappelijke kosten-baten analyse (MKBA) gepresenteerd door drs. Lucy Kok, onderzoeker van SEO Economisch Onderzoek. Hierop werd vervolgens gereageerd door onafhankelijke kinderopvangdeskundigen, te weten prof. dr. Janneke Plantenga, prof. dr. Louis Tavecchio en prof. dr. Frank den Butter. Ook vond een inhoudelijk gesprek plaats met de zaal, onder leiding van Ila Kasem.

Drs. Lucy Kok van SEO Economisch Onderzoek presenteert de MKBA
Foto: Jan Vonk Fotografie ©

Het onderzoek is onafhankelijk uitgevoerd, in opdracht van KIK, Kinderopvang Nederland, KINDwijzer, het Waarborgfonds Kinderopvang, BOinK en de Brancheorganisatie Kinderopvang, met ondersteuning van Het Kinderopvangfonds. Het onderzoek is inhoudelijk begeleid door een klankbordgroep van wetenschappers uit diverse disciplines (verbonden aan verschillende universiteiten, SCP en CPB).

De belangrijkste conclusies van de MKBA zijn dat:

fors bezuinigen op de kinderopvangsubsidies leidt tot een daling van de totale welvaart, vooral door het afnemen van de arbeidsparticipatie van vrouwen
gericht investeren in de kwaliteit van de kinderopvang leidt tot een stijging van de totale welvaart
een beleidsvariant waarin de combinatie wordt gemaakt tussen bezuinigen en investeren in kwaliteit leidt tot het grootste maatschappelijk rendement

In hun reactie benadrukten de wetenschappers het belang van de MKBA vanwege het feit dat:

zichtbaar is geworden dat kinderopvang een belangrijke economische meerwaarde voor de samenleving vertegenwoordigt. Kinderopvang is veel meer dan ‘een kostenpost’: daar kun je niet zomaar op bezuinigen zonder welvaartsverlies.
kinderopvang daarin niet langer louter wordt neergezet als arbeidsmarktinstrument. Goede kinderopvang is ook van groot belang voor de ontwikkeling van kinderen.
het onderzoek de relevante wetenschappers op dit thema heeft samengebracht en de blinde vlekken in kennis zichtbaar zijn gemaakt. Ook is een breed gedragen rekenmodel ontwikkeld dat ingezet kan worden in het verdere debat.
het laatste woord niet aan economen is, maar aan de politiek. De kwaliteit van de politieke afweging valt of staat echter met de kwaliteit van de beschikbare informatie. Daaraan levert de MKBA een belangrijke bijdrage.

Daarbij stelden zij dat:

kwalitatief goede kinderopvang in het algemeen maatschappelijk belang is, en niet alleen in het belang van ouders.
dat uit andere studies aanwijzingen komen dat kwalitatief goede kinderopvang op jonge leeftijd eraan bijdraagt dat kinderen later minder vaak speciaal onderwijs of gezondheidszorg nodig hebben, minder te maken hebben met schooluitval en zelfs minder in de criminaliteit belanden. Die materiële waarde van die aspecten is in de MKBA nog niet meegewogen.
het initiatief van de sector om het debat te objectiveren met een MKBA kan bijdragen aan een betere afstemming tussen overheid en belanghebbenden, en daarmee aan de vermindering van reguleringsonzekerheid waarmee kinderopvangaanbieders en ouders te maken hebben.

Nu de resultaten van deze wetenschappelijke studie bekend zijn, zal de sector het debat verder aanjagen. De komende maanden zullen zij, met de MKBA in de hand, het gesprek voeren met de betrokken partijen vanuit de politiek en maatschappij, over een verantwoorde invulling van het financieel overheidsbeleid met betrekking tot de kinderopvang.

Downloads:

Rapport: De waarde van kinderopvang, SEO economisch onderzoek, juni 2011 (pdf, 594 kB)
Flyer: De waarde van de kinderopvang, de onderzoeksresultaten, juni 2011 (pdf, 405 kB)
Persbericht: Bezuinigingen op de kinderopvang leiden tot maatschappelijke achteruitgang, juni 2011 (pdf, 85 kB)
Rapport: Kritisch over kinderopvang: feiten en fictie, Buitenhek management & consult juni 2011 (pdf, 224 kB)